Về mặt lý thuyết, lan cấy mô mang đầy đủ các đặc tính của cây mẹ. Trong khi đó, lan gieo hạt mang một nửa đặc điểm của mẹ và một nửa đặc điểm của cha. Tất nhiên trong số đó sẽ có người đột biến nhưng tỷ lệ này không cao. Dù sao, khi bố mẹ là những cây lan thuần chủng được trồng nhiều năm trong vườn thì đặc tính di truyền của những cặp bố mẹ đó đến thế hệ cây con tiếp theo là rất đặc biệt.

Tuy nhiên, không phải ai cũng có thể trồng lan từ chai lọ thành công. Khó thì không khó nhưng chỉ cần vài thao tác thừa hoặc sai là có thể chết cả bình.

Tình hình nhân giống hoa lan nuôi cấy mô

Thời gian gần đây, nhu cầu chơi lan ngày càng tăng, trong khi diện tích rừng nguyên sinh ngày càng thu hẹp. Lượng lan rừng được khai thác tự nhiên hầu như không còn nhiều nữa. Hầu hết các loại lan hiện nay trên thị trường thường được các nhà vườn thả sẵn để bán.

Một số loài đặc sản như trầm hương rừng Điện Biên, hoàng thảo kèn rừng Lai Châu, ngọc trai rừng An Lão, sếu trắng suối Di Linh… đã gần như tuyệt chủng ngoài tự nhiên. Tuy nhiên, nhu cầu thưởng thức và nuôi trồng các loài lan này là vô tận.

Vì vậy, để có được nguồn lan quý hiếm này, nhiều nhà vườn đã nhân giống thành công một số dòng lan đó dưới dạng cây giống nuôi cấy mô.

6 nguyên nhân gây chết tế bào nuôi cấy mô

Sau đây là những “cái chết” khi trồng lan cấy mô

– Trồng lan con như trồng khoai lang (rễ ăn sâu vào giá thể) chết 90-100%

– Giá thể không sạch, không được xử lý trước. Điều này gây ra 70% trường hợp tử vong.

– Overfeeding – bón phân quá nhiều, quá liều lượng. chết 70%

– Ngập nước. Vì loại giá thể trồng này thường khá ẩm nên dễ bị thừa nước. chết 60%

– Để khô. Trường hợp này xảy ra khi ghép trực tiếp lên gỗ. chết 30%

– Không phun thuốc phòng trừ định kỳ. chết 20%

Làm thế nào để khắc phục

– Trước khi lấy cây ra khỏi bình, nên để bình ra vườn dự định ươm ít nhất 3 ngày để cây làm quen với khí hậu của môi trường mới.

– Thao tác sau khi lấy cây ra khỏi bình:

• Rửa thạch bám vào rễ dưới vòi nước chảy và giảm thiểu thiệt hại cho rễ
• Ngâm cây đã rửa sạch vào dung dịch B1 pha 1ml/lít nước trong 15 phút
• Vớt lan ra để nguội cho ráo nước (tốt nhất nên làm vào chiều tối để khi cây thoát nước, để từ tối đến sáng) rồi tiến hành ươm.

– Giá thể nuôi cấy mô nên là rêu rừng hoặc dương xỉ trắng hoặc xơ dừa được giã nhỏ ngâm kỹ. (Giá thể là giá thể rắn để rễ đâm vào chứ không phải đất).

– Nên để rễ lan nổi hoàn toàn trên bề mặt giá thể và đỡ lan bằng 1 hoặc một vài cọng rêu nhỏ.

– Phun thuốc trừ bệnh, vi khuẩn ngay sau khi trồng (nuốt giá thể)

Tưới hàng ngày (1-3 lần/ngày) tùy theo thời tiết

Tuyệt đối không phun phân bón, thuốc kích thích cho cây lan mới trong 3 tuần đầu.

Khi cây đã ổn định và ra rễ mới thì tiến hành tưới phân hoặc B1 với liều lượng thật loãng sau đó tăng dần theo thời gian để cây phát triển tốt nhất.

Phun thuốc trừ nấm, khuẩn định kỳ 7-10 ngày/lần.

xem thêm